महाराष्ट्र दिनाच्या निमित्ताने...

आज १ मे, २०१०. महाराष्ट्र राज्याचा ५० वा वाढदिवस. मराठी माणसाने केलेल्या "संयुक्त महाराष्ट्र" या चळवळीतून साकार झालेल्या स्वप्नाला ५० वर्षे पूर्ण झाली. आज सगळीकडे हा सोहळा साजरा होताना पाहून मनाला आनंद होतोय. कुणी ओठांवर, कुणी मनात पण प्रत्येक मराठी माणूस हेच म्हणतोय, "मला गर्व आहे, मी महाराष्ट्रीय असल्याचा."

एकीकडे हे चित्र, एकीकडे दुसरंच. भावना जरी सारखी असली, तरी मराठी माणसांमध्ये एकी नाही हे पाहून खूप वाईट वाटते. मराठी मायभूमीची महती सांगण्याकरिता अनेकांनी अनेक कार्यक्रम आखलेत. कुणी गानकोकिळा लता मंगेशकरांना ही "गौरव गाथा" गायला सांगतंय, तर कुणी क्रिकेटचा देव मानला जाणाऱया सचिन तेंडुलकरचा सन्मान करून मायभूमी महाराष्ट्र किती महान आहे, हे पटवून देतंय.

जे लताबाई म्हणत आहेत किंवा जे सचिन तेंडूलकर म्हणतोय, ते अगदी खरंय. महाराष्ट्राच्या मातीत एक वेगळीच जादू आहे, जी तिच्या मुलांना तिने इतकं प्रतिभावंत बनवते की अख्ख्या जगात कुणी त्यांच्याशी स्पर्धा करू शकत नाही. लताबाई, आशा भोसले, सचिन तेंडूलकर, सुनील गावस्कर, प्रतिभा पाटील, दादासाहेब फाळके, आनंदीबाई जोशी, सावित्रीबाई फुले आणि अशी कित्येक नावे आहेत ज्यांनी आपापल्या क्षेत्रात इतकी मोठी झेप घेतली की त्या ठिकाणी पोहोचण्याचा दुसरं कुणी विचारही करू शकत नाही. मग त्या उच्चांकावर पोहोचल्यावर कुणी त्यांना हे विचारत नाही, ते मराठी आहेत का कानडी. ते अख्ख्या देशाचे. एक उदाहरण, माणसाच्या प्रतिभाशक्तींचं!

मग महाराष्ट्राल्या मराठी माणसाला मराठी असल्याची लाज का वाटावी? कुठल्या तरी "सेने"ने त्याच्या मराठीपणाची गर्वाची भावना त्याच्यात जागृत करायची वेळ का यावी? त्याच्याच महाराष्ट्र देशात त्याला स्वतःचं अस्तित्व स्थापन करायची वेळ का यावी?

एकीकडे हे चित्र. दुसरीकडे दुसरं. स्वतंत्र विदर्भाची मागणी करणारं. तिथल्या मराठी माणसाला वाटतं, महाराष्ट्रात त्याला काडीची किंमत मिळत नाही. म्हणून त्याने महाराष्ट्र दिनाचं निमित्त साधून त्याच्या चळवळीला अजून मोठं रूप दिलं. त्याच्या उदासीनतेला कारणीभूत कोण? त्याची साथ न देणारं राज्यसरकार? की तो स्वत:? जो मायभूमीचे ऋण फेडण्याऐवजी, तिचा उद्धार करण्याऐवजी स्वत:ची सुखस्वप्ने पूर्ण झाली नाहीत म्हणून झगडतोय.

तिसरीकडे वेगळंच चित्र. बेळगाव सीमेवरला मराठी माणूस झगडतोय, त्याला महाराष्ट्रात थोडीशी जागा मिळावी म्हणून. आपल्या आईच्या पदराखाली रोज शांत झोपता यावं म्हणून त्याची धडपड चालू आहे. त्याची ही चळवळ, त्याची ही धडपड पाहून त्याची कीव ही येते आणि वाईट ही वाटते.

महाराष्ट्रदिनाच्या निमित्ताने हा लेख लिहिताना मनात अनेक भावना आहेत. अभिमान वाटतोय महाराष्ट्रीय असल्याचा. पण वाईट वाटतेय, विदर्भातल्या भावंडांसाठी, बेळगावातल्या बांधवांसाठी. वाईट वाटतंय, मायभूमीसाठी-जिची लेकरं आपसांत भांडत आहेत. कुणी सीमेवरून, कुणी हक्कांसाठी आणि कुणी सत्तेसाठी.

Nostalgia was never so painful

These days, I am going through a weird phase. All of a sudden, I get too emotional. Even the tackiest of songs brings me to tears! Aah, I hate to be emotional. (Although I am a BPD kind) But, you know this phase is really new to me... I have sleepless nights that can't be called insomnia, because I am half asleep and I keep talking to people whom I dislike the most (I don't even remember the last time I spoke to them). And then, I see things and all of a sudden, they seem important to me. Example, I was traveling by a local train a few days back and I saw a silk cotton tree somewhere far off. That reminded me of the cotton tree that grew near my society. As footpaths were concreted, the tree was massacred or what. I don't even remember. It never came into my notice for years now. But all of a sudden, I thought of it that day when I saw a tall cotton tree from somewhere.

I remember as a child when the the shell like cocoon used to go ripe and the smaller layers of cotton used to sway with the westwind, I used to run behind to catch hold of them. When one of them touched my palm, 'twas a moment of joy. As I grew up, the cotton tree was nowhere in my life. The tree was cut down, the thin cotton flew away from my memories and I was left with nothing by my side. Then, why did it all of a sudden make me so emotional? I have no clue.

But, this makes me ponder. When I used to read poems on nostalgia, of the pain of relocation, I could sympathize with those sad souls. But, I could never understand what it meant by going away from your roots. Now that I am to shift to a new place, post a few months, these thoughts are surrounding me. Aah, I hate to be so emotional. But, nothing can be done. Such is life!

PS: I don't know the right terms for a silk cotton tree or its shell or its layers. Please forgive me if the words used by me are a disaster. :(

Sharing the innermost thoughts

A few days back, I woke up with an idea of starting a new blog, wherein I share the most intimate thoughts that move my heart to the core. That is the reason why, I began with 'Memoirs of a Pondering Heart'. A blog that traces my thoughts, my ideas, my apprehensions, my excitement, my anxiety and of course, my nature. So, if you want to peep into my heart and understand me, here's 'Memoirs of a Pondering Heart'; for those who can understand and empathize with me. And for those who can't understand the vibes of a sensitive mind, they still can read it and enjoy the words. For those who can't pen their thoughts, this blog is a good way to experience the cathartic effect. I hope readers will appreciate this blog as much as they enjoyed my poems.

--Sneha